نایکنواختی جرمی‌نخ به معنی تغییر ظرافت در طول آن است. این ویژگی به وسیله تغییر جرم در واحد طول نخ اندازه‌گیری می‌شود. همچنین این ویژگی بر بسیاری از خواص نخ و پارچه تأثیر می‌گذارد. این ویژگی به عنوان یکی از عوامل مهم در کیفیت محصول، به صورت مستمر در آزمایشگاه کنترل کیفیت بررسی می‌گردد.
میزان نایکنواختی جرمی‌نخ به ضخامت الیاف یا فیلامنت‌های تشکیل دهنده آن و تعداد الیاف یا فیلامنت‌ها در سطح مقطع آن در تمام طول بستگی دارد. کنترل میزان یکنواختی جرمی‌در نخ‌های استیپل به دلیل ماهیت فرآیند ریسندگی که در آن الیاف استیپل در کنار یکدیگر قرار می‌گیرند، مورد توجه بوده است. در نخ‌های فیلامنتی هم سنجش میزان نایکنواختی بسیار مهم بوده و متاثر از یکنواختی وزنی فیلامنت‌ها در نخ می‌باشد. یکنواختی وزنی فیلامنت‌ها به همگنی و یکنواختی پلیمر ورودی به ذوب ریسی، کنترل فرآیند تولید به خصوص بخش خنک‌کن و بخش کشش و پیچش فیلامنت‌ها بستگی دارد.
برای مشاهده تفاوت نخ‌های استیپل و فیلامنتی کلیک نمایید.
روش اندازه‌گیری نایکنواختی جرمی:
متداول‌ترین روش سنجش میزان نایکنواختی جرمی، روش خازنی است. از این روش در دستگاه اوستر استفاده می‌شود. ظرفیت خازن الکتریکی متناسب با جرم نخی است که بین دو الکترود قرار می‌گیرد. با تغییر جرم نخ عبوری که متناسب با تغییر ضخامت آن است، تغییراتی در جریان مدار ایجاد می‌شود که نمودار حاصل از آن برای سنجش نایکنواختی جرمی‌نخ استفاده می‌شود. با استفاده از تحلیل این نمودار نوع نایکنواختی و منشا ایجاد آن مشخص می‌گردد و در صدد کاهش یا رفع آن اقدامات لازم صورت می‌گیرد. علاوه بر این از روش‌های دیگری مانند سنجش بصری و برش و وزن کردن برای سنجش نایکنواختی جرمی‌نخ استفاده می‌شود.
دلایل ایجاد نایکنواختی جرمی:
هر یک از بخش‌های فرآیند ریسندگی الیاف کوتاه و یا ذوب ریسی می‌تواند بر میزان یکنواختی جرمی‌نخ اثرات نوسانی و دوره‌ای بگذارد. به عنوان مثال دامنه شدید نوسانات نمودار خروجی دستگاه اوستر عمدتا ناشی از شدت نامناسب وزش هوا و نحوه هدایت هوا جهت خنک و جامد کردن فیلامنت‌ها است که باعث نوسان وزنی شدید فیلامنت‌ها در طول نخ می‌شود.
تاثیرات روی نخ و پارچه:
وجود نایکنواختی جرمی‌در نخ بر روی سایر خواص فیزیکی و مکانیکی و محصول نهایی بافته شده از آن تاثیر گذار است. به عنوان مثال نایکنواختی جرمی‌در فیلامنت‌های POY ضمن بروز مشکلاتی در فرآیند تکسچرایزینگ و کشش نخ تاثیر قابل ملاحظه‌ای در رنگرزی آن دارد. به صورت کلی ویژگی‌هایی مانند یکنواختی پوشش، درخشندگی، مقاومت سایشی، مقاومت کششی، زیردست و رنگرزی محصول نهایی متاثر از این ویژگی است. یک نخ با میزان نایکنواختی بالا در فرآیندهای بعدی ریسندگی، بافندگی و رنگرزی عملکرد ضعیفی دارد. وجود نایکنواختی جرمی‌در نخ با توجه به فرآیند تولید نخ‌های استیپل و نخ‌های فیلامنتی اجتناب ناپذیر است. اما با بررسی مستمر آن سعی می‌شود که همواره نخ تولید شده حداقل میزان نایکنواختی جرمی‌را داشته باشد.
ثبت ديدگاه